کاملترین پایان نامه مسئولیت مدنی در ارتباطات فضای مجازی

برای دانلود روی لینک زیر کلیک کنید تا سه روز رایگان

دانلود پایان نامه مسئولیت مدنی در ارتباطات فضای مجازی

مسئولیت مدنی به معنای الزام حقوقی به جبران ضرر و زیان و خسارت وارده شخص به دیگری است و این ورود زیان ممکن است با فعل یا ترک فعل محقق گردد. مستند مسئولیت مدنی ذکر شده قواعد فقهی و حقوقی است که در اسلام به کرات ،صراحتا مورد بحث و تدقیق نظر فقه اقرار گرفته است.

-6تعریف واژه ها :

1-6-1 مفهوم مسئولیت مدنی

الزامی است که برای هر شخص جهت رعایت یکسری قوانین و مقررات و بر این اساس اگر هرکس به دیگری ضرری وارد کند بایستی آن را جبران نمایدکه در فقه از آن به قاعده ( لا ضرر و لا ضرار فی الاسلام ) تعبیر شده است. ( در اسلام هیچ گونه ضرری توجیه نشده است. )در مسئولیت مدنی موضوع بدین شیوه بیان شده است که هر کس در اثر و نتیجه بی احتیاطی، سهل انگاری و بطور کلی در اثر تقصیر، خسارتی به دیگری وارد کند مسئول جبران خسارت وارده میباشد.( م 1 قانون مسئولیت مدنی )

1-6-2 مسئولیت مدنی در معنای عام و خاص

قوانین و مقررات موضوعه در باب مسئولیت های خارج از قرارداد،حاکی از اعمال اراده عمومی در یک زمان یا مکان خاص است و مردم زمان آینده و مکان دیگر،ملزم به پذیرش آن نیستند بنابراین هرکس نسبت به دیگری تکلیف و مسئولیتی دارد که باید آن را ادا کند و انسان ها نیز همه با هم برابرند و هر جا بحث از مسئولیت و حق  و تکلیف می شود شامل همه انسان ها  می گردد و تا آنجایی که مربوط به مسئولیت  مدنی می شود ،مسوولیت بر مبنای پرداخت خسارت عام بوده و قواعد مشترکی بر آن حاکم است و تقریبا نیز غالب موارد مسوولیت مدنی را در بر می گیرد و اما سایر مسوولیت مرتبط با استرداد عین ، پرداخت  برای منافع مستوفات و غیر مستوفات ،پرداخت برای استیفا از خدمات یا اموال دیگران ،اعم از اینکه مشروع باشد یا غیر مشروع،ذیل عنوان مسوولیت خاص مدنی آورده شده است و علت آن هم این است که این دسته از مسوولیت ها هر کدام دارای فلسفه خاص خود هستند و ارکان آن ها نیز با هم متفاوت  می باشد.در مسئولیت عام مدنی که هدف آن جبران ضرر و زیان وارده است سه رکن اصلی،ضرر، فعل ناروای زیان بار و رابطه سببت بین این دو وجود دارد.با احراز ارکان که گاهی همراه با تقصیر و گاهی بدون تقصیر ثابت میشوند مسئولیت زیان زننده به پرداخت خسارت محرز می گردد.در برخی مواقع رابطه سببت آنقدر محکم است که استمداد از تقصیر برای احراز آن ضرورت ندارد و گاهی نیز رابطه سببت کاملا روشن نیست که در این صورت با اثبات تقصیر شخصی یا نوعی این رابطه احراز میشود.گاهی قانونگذار با سیاست های حمایتی و اصلاحی افراد ثالثی زا مسئول پرداخت خسارت محسوب میکند .ولی برای اثبات مسئولیت ودنی وی ، باز هم احراز همان ارکان مسئولیت مدنی در مورد  عامل زیان ضروری است . منشا تحلیلی این گونه مسئولیت ها اعم از اینکه عقل سلیم و عرف یا ثمر بخشی یا فایده گرایی باشد،ما را به نتیجه لزوم جبران خسارت وارده می رساند.با توجه  به مقدمه ای که در این باب به صورت مختصر گفته شد میتوان گفت که مسوولیت ها به دو دسته  بزرگ اخلاقی و قانونی تقسیم میشوند و مسوولیت  فانونی نیز به مسوولیت های کیفری و حقوقی  تقسیم بندی میگردند و مسوولیت های حقوقی همچنین به دو دسته مسوولیت های قراردادی و مسوولیت های غیر قراردادی (مدنی)تقسیم شده اند.دسته اخیر را الزامات خارج از قرارداد ، مسوولیت مدنی و ضمان قهری هم مینامند.

1-6-3 ضرر و انواع آن[1]

ضرر اصلی ترین پایه و اساس مسئولیت مدنی است.ضرر بایستی به این سه نحو باشد:

الف) از دست دادن مال ( مادی )

ب) از بین رفتن منفعت ( مادی )

ج) لطمه به شخصیت و سلامت انسان ( معنوی )

در قانون مدنی تعریفی از ضرر به میان نیامده است ولی این مورد در قانون آیین دادرسی مدنی تعریف شده است.

1-6-3-1 مفهوم ضرر

لفظ"ضرر" که در مقابل نفع استعمال می شود در لغت به معنی نقصان و زیان است و زیان نیز که ضد سود می باشد به معنی خسارت است . بنابر این ضرر ،زیان و خسارت در لغت مترادف یکدیگر استعمال می شوند . در قانون آئین دادرسی کیفری ، اصطلاح ضرر و زیان تواما ً ودر معنای لغوی آن استعمال شده ، ولی در قانون آئین دادرسی مدنی ضرر به معنی از بین رفتن مال یا به واسطه فوت شدن منفعتی که از انجام تعهد حاصل می شود ، آمده است .در قانون مجازات عمومی سابق و همینطور در قانون مجازات اسلامی ، لفظ ضرر به ندرت به کار گرفته شده و غالبا ً قانونگذار به جای ضرر و زیان لفظ خسارت را بکار برده است. در عرف قضایی نیزمفهوم ضررازمعنی لغوی آن مایه گرفته و حقوقدانان نیز به هنگام بحث از مسؤولیت (اعم از مسؤولیت جزایی و مدنی)اصطلاح ضرروزیان را مترادف خسارت دانسته وآن را شامل زیانهای، مادی و معنوی می شناسند[2] اما در قوانین مدون کشور ما ( اعم از قوانین جزایی و غیره ) بجز در بند دوم از ماده 9 قانون آیین دادرسی کیفری ، تعریفی از ضرر وزیان دیده نمی شود . دراین بند نیز قانونگذار تنها به ذکر تعریف ضرر و زیان معنوی بسنده کرده است ، یعنی تنها کسر حیثیت و اعتبار اشخاص یا صدمات روحی به عنوان ضرر و زیان معنوی معرفی شده است .

1-6-3-2 ضررمالی

در تعریف ضرر مادی آمده است «هرگاه آنچه از دست رفته قابل ارزیابی به پول باشد و صدمه به حقوق مالی برسد ضرر مالی است.»[3] به این ترتیب ضرر مادی در فعالیت رسانه‌های همگانی به دو گونه محقق می‌شود. 1- نفس عمل رسانه و نوع ضرر به حقوق مادی و مالی به افراد است 2- هنگامی‌که عمل رسانه مقدمه و زمینه‌ساز یا سبب وقوع ضرر باشد. در تحقق ضرر می‌بایست فعل یا ترک فعل زیان‌بار محقق گردد و بدین معنا که گاهی فعل مستقیم رسانه‌ای همانند درج گزارش غیرواقع یا هجونامه‌ای علیه شخص یا اشخاص خاص موجب ورود ضرر و زیان مستقیمی است و گاهی رسانه‌ای با درج گزارش یا خبری، اتهامی متوجه شخص یا اشخاص می‌کند ولی از درج پاسخ و توضیح شخص مربوطه امتناع می‌کند که عدم درج به‌لحاظ ترک فعل رسانه موجد تحقق ضرر است. ماده یک قانون مسئولیت مدنی مقرر می‌دارد
هرکس بدون مجوز قانونی عمدا یا در نتیجه بی احتیاطی به جان یا سلامتی یا آزادی یا حیثیت یا شهرت تجارتی یا به هر حق دیگر که به موجب قانون برای افراد ایجاد گردیده لطمه‌ای وارد نماید که موجب ضرر مادی یا معنوی دیگری شود مسئول جبران خسارت ناشی از عمل خود می‌باشد

1-6-3-3 ضررمعنوی

راجع به ضرر معنوی تعاریف گوناگونی از سوی حقوقدانان ارائه شده است که تا حدود زیادی با یکدیگر شباهت دارند :

1 - ضرر معنوی عبارت است از جریحه دار کردن و لطمه زدن به بعضی از ارزش هاست که جنبه معنوی دارند[4].

2 - ضرر معنوی عبارت است از ضرری که متوجه حیثیت ، شرافت و آبروی اشخاص یا بستگان او ( که بالنتیجه متوجه او شده باشد ) گردد[5] .

3 -  ضرر معنوی یعنی خسارت وارد بر متعلقات غیر مالی انسان نظیر روان ، آبرو و جسم . 

خسارت معنوی که می توان وارد کننده آن را محکوم به جبران نمود عبارت است از خسارت وارد بر حیثیت یا اعتبار و شخصیت و خسارت وارد بر جسم ، روح و آزادی و به تعبیر ماده 1 قانون مسؤولیت مدنی ” هر حق دیگر “[6] .

 4 -  ضرر معنوی زیانی است که به حیثیت یا عواطف و احساسات شخص وارد شده باشد . تجاوز به حقوق غیر مالی انسان ، حتی لطمه زدن به احساسات دوستی ، خانوادگی و مذهبی و نیز درد و رنجی که در نتیجه حادثه ای عارض شخص می شود ، امروزه می تواند مجوز مطالبه خسارات معنوی باشد[7] . قانون آئین دادرسی کیفری مصوب 1290 در مقام تبیین ضرر معنوی آن را کسر حیثیت یا اعتبار اشخاص یا صدمات روحی دانسته که نمونه‌هایی از مستندات قانونی مطالبه ضرر معنوی صدر ماده 8 قانون مسئولیت مدنی است که مقرر داشته: «کسی که در اثر تصدیقات یا انتشارات مخالف واقع به حیثیت یا اعتبارات یا موقعیت دیگری زیان وارد آورد مسئول جبران آن است»و یا در ماده 9 قانون آئین دادرسی کیفری ضرر و زیانی که قابل مطالبه است به شرح ذیل است: در بند دوم این ماده آمده است: 2- ضرر و زیان معنوی که عبارت است از کسر حیثیت یا اعتبار اشخاص یا صدمات روحی و ماده 58 قانون مجازات اسلامی مصوب 1385.... در موارد ضرر معنوی چنانچه تقصیر یا اشتباه قاضی موجب هتک حیثیت از کسی گردد باید نسبت به اعاده حیثیت او اقدام نمود.ماده 10 قانون مسئولیت مدنی 1339 دراین خصوص مقرر می‌دارد:کسی که به حیثیت و اعتبارات شخصی یا خانوادگی او لطمه وارد شود می‌تواند از کسی که لطمه را وارد نموده است جبران زیان مادی و معنوی خود را بخواهد هرگاه اهمیت زیان و نوع تقصیر ایجاب نماید دادگاه می‌تواند درصورت اثبات تقصیر علاوه بر صدور حکم برخسارت مالی، حکم به رفع زیان از طریق دیگر از قبیل الزام به عذرخواهی و درج حکم در جراید و امثال آن نماید.

1-7 فضای مجازی: فضای مجازی یک شبکه گسترده جهانی است که شبکه های مختلف رایانه ای در اندازه های متعدد و حتی رایانه های شخصی را با استفاده از سخت افزار ها و نرم افزار های گوناگون و با قرارداد های ارتباطی به یکدیگر وصل می کند. فناوری های ارتباط راه دور اساس فضای مجازی را تشکیل می دهند[8]مایکل بندیکت، فضای مجازی را به عنوان جهانی نو و موازی با جهان واقعی و مخلوق رایانه های جهان و ارتباط های بین آنان تعریف می کند. جهانی (یا فضایی) که در آن انباشت جهانی از دانش، سرگرمی، شاخص ها، مقیاس ها، کنش ها و از همه پراهمیت تر انباشتی از عاملان انسانی تغییر یافته و دگرگون شده، شکل یافته است.فضای مجازی محیطی است که شامل شبکه های آنلاین کامپیوتری است که در لحظه این شبکه های آنلاین به مبادله ی ارتباطات با یکدیگر می پردازند[9].

1-7-1 تفاوت اینترنت و فضای مجازی

فضای سایبر یک جهان خیالی و مفهومی از تعاملات شبکه ای شده بین انسان ها و تصورات و ساخته های ذهنی آن ها پیرامون ارتباطات و سیستم هاست. کارکرد اصلی این فضا این است که محیطی برای تعامل تعداد زیادی از افراد فراهم آورده، بطوریکه بتوانند بر دیگران تأثیر گذاشته و تأثیر بپذیرند، پس محیط سایبر اساساً ماهیتی رسانه ای دارد.برخی فضای سایبر را با اینترنت یکی می گیرند که اشتباه است. چرا که فضای سایبر ارتباطات صورت گرفته مبتنی بر سیستم های مخابراتی را نیز شامل می شود[10].

1-7-2سرویس دهنده های فضای مجازی

شرکت‌های سرویس ‌دهنده اینترنت واسطه دسترسی کاربران به فضای مجازی هستند.این شرکت‌ها از خطوط ارتباطی پرسرعت و مناسب برای دریافت حجم بالای اطلاعات و فرستادن داده‌های ارسالی کاربران به سرورها بهره می‌برند.سرویس‌دهنده‌های بزرگتر به بخشی از سرویس‌دهنده‌های کوچک‌تر نیر خدمات می‌دهند.سرویس دهنده را می‌توان به سه نوع محلی ، منطقه‌ای و جهانی  تقسیم کرد.

1-8 حریم خصوصی

قلمرویی از زندگی هرشخص است که آن شخص عرفاً یا با اعلان قبلی در چارچوب قانون، انتظار دارد تا دیگران بدون رضایت وی به آن وارد نشوند یا بر آن نگاه یا نظارت نکنند و یا به اطلاعات راجع به آن دسترسی نداشته یا در آن قلمرو وی را مورد تعرض قرار ندهند. جسم،‌البسه و اشیاء همراه افراد، اماکن خصوصی و منازل،‌محلهای کار، اطلاعات شخصی و ارتباطات خصوصی با دیگران حریم خصوصی محسوب می‌شوند ارتباطات  ناظر بر امنیت و محرمانه بودن کلیه مکالمات ، مراسلات ، مکاتبات و به طور کلی ارتباطات خصوصی شهروندان می باشد[11]

1-9 تعریف هک

رخنه کردن یا هک به معنی سود بردن از یک روش سریع و هوشمندانه برای حل یک مشکل در رایانه می‌باشد. در علوم مربوط به رایانه معنی هک گاه مساوی معنی کرک[12]که رمزگشایی،نیز عنوان می‌شود. در گفتگوهای امروزی هک به معنی نفوذ به یک سیستم رایانه‌ای است. و کرک نیز به معنی رمزگشایی است و کراکر به فرد گشاینده رمز می‌گویندگستردگی واژه هک منحصر به رایانه نمی‌باشد و توسط افراد با تخصص‌های گوناگون در زمینه‌هایی از قبیل موسیقی ,نقاشی و... نیز به کار می‌رود که به معنی دگرگونی‌های هوشمندانه و خلاقانه فرد در آن زمینه می‌باشد[13]

1-10 ویروس رایانه ای

ویروس، یک نوع از بدافزار است که در اغلب مواقع بدون اطلاع کاربر اجرا شده و تلاش می‌کند خودش را در یک کد اجرایی دیگر کپی‌کند. وقتی موفق به انجام این کار شد، کد جدید، آلوده نامیده می‌شود. کد آلوده، وقتی اجرا شود، به نوبه‌ی خود کد دیگری را می‌تواند آلوده کند. این عمل تولید مثل یا کپی‌سازی از خود بر روی یک کد اجرایی موجود، ویژگی کلیدی در تعریف یک ویروس است. [14]معمولاً کاربران ، ویروس‌ها را برنامه‌هایی هوشمند و خطرناک می‌دانند که خود به خود اجرا و تکثیر شده و اثرات تخریبی زیادی دارند که باعث از دست رفتن اطلاعات و گاه خراب شدن کامپیوتر می‌گردند در حالیکه طبق آمار تنها پنج درصد ویروس‌ها دارای اثرات تخریبی بوده و بقیه صرفاً تکثیر می‌شوند. بنابراین یک ویروس رایانه‌ای را می‌توان برنامه‌ای تعریف نمود که می‌تواند خودش را با استفاده از یک میزبان تکثیر نماید. بنابراین تعریف اگر برنامه‌ای وجود داشته باشد که دارای اثرات تخریبی باشد ولی امکان تکثیر نداشته باشد، نمی‌توان آنرا ویروس نامید بنابراین ویروس‌های رایانه‌ای از جنس برنامه‌های معمولی هستند که توسط ویروس‌نویسان نوشته شده و سپس به طور ناگهانی توسط یک فایل اجرایی و یا جا گرفتن در ناحیه سیستمی دیسک، فایل‌ها و یا کامپیوترهای دیگر را آلوده می‌کنند. در این حال پس از اجرای فایل آلوده به ویروس و یا دسترسی به یک دیسک آلوده توسط کاربر دوم، ویروس به صورت مخفی نسخه‌ای از خودش را تولید کرده و به برنامه‌های دیگر می‌چسباند و به این ترتیب داستان زندگی ویروس آغاز می‌شود و هر یک از برنامه‌ها و یا دیسک‌های حاوی ویروس، پس از انتقال به کامپیوترهای دیگر باعث تکثیر نسخه‌هایی از ویروس و آلوده شدن دیگر فایل‌ها و دیسک‌ها می‌شوند. لذا پس از اندک زمانی در کامپیوترهای موجود در یک کشور و یا حتی در سراسر دنیا منتشر می‌شوند. از آنجا که ویروس‌ها به طور مخفیانه عمل می‌کنند، تا زمانی که کشف نشده و امکان پاکسازی آنها فراهم نگردیده باشد، برنامه‌های بسیاری را آلوده می‌کنند و از این رو یافتن سازنده و یا منشاء اصلی ویروس مشکل است

1-10 تغییر، تخریب در داده ها

این نوع فعالیت مجرمانه شامل دست یابی مستقیم یا مخفیانه غیر مجاز به سیستم ها و برنامه های رایانه ای با استفاده از برنامه های جعلی به نام ویروس، کرم، یا بمب های منطقی به منظور ایجاد خسارت از طریق پاک کردن یکی اسمیت نیز به طور مفید و مختصر ارتباطات را این گونه تعریف میکند: فرایند انتقال اطلاعات، احساسها، حافظه و افکار در میان مردم. به طورکلی ارتباطات در برگیرنده روند مبادله اطلاعات به مفهوم عام و یا به عبارتی به مثابه پیوند و اجتماع ابزارها و روشها به منظور انتقال اطلاعات تلقی میشود[15]

 

2-1 ضرر در فضای سایبر

همانطور که در دنیای قابل لمس ممکن است کسی به جان یا مال دیگری ضرر وارد کند،در فضای سایبر نیز این امکان وجود دارد که به جان یا مال یا حیثیت دیگران لطمه وارد و باعث تضرر آنها شود. قواعد مسئولیت مدنی به نوع خاصی از ضرر نظر ندارند و هدف آنها تدارک و جبران تمامی ضررهای وارده است، اعم از اینکه ضرر به جسم یا حیثیت یا مال زیاندیده وارد شده باشد. ضرری که در فضای سایبر وارد می شود می تواند هر کدام از انواع ضرر های فوق باشد،اما مطالعه آماری نشان می دهد که بیشتر پرونده های مربوط به مسئولیت مدنی در فضای سایبر، به "نقض مالکیت معنوی" و کمترین میزان ضرر اینترنتی به لطمات جسمانی مربوط می شود. همچنین ایراد خسارت معنوی به اشخاص نیز در فضای سایبر شایع است[16].

2-2 خسارتهای جانی و بدنی

منظور خسارتهایی است که به بدن و جسم انسان وارد می شود. بعضی از مؤلفان حقوقی خسارت بدنی را در زمره خسارات وارده بر اموال و مطالبات و دیون ذکر کرده اند و آن را صرفاً مادّی شمرده اند . چه آنکه در تعریف خسارت مادّی نوشته اند : ” خسارتی که به بدن شخص یا دارایی او وارد شده باشد مثل جراحت وارد کردن و شکستن پنجره .[17] در مقابل ، بعضی از مؤلفان حقوقی صدمات جسمی را صرفاً ضرر معنوی می دانند[18]. هیچیک از دو نظر مذکور در فوق درست به نظر نمی رسد و چنانکه برخی دیگر نوشته اند  صدمات جسمی دارای هر دو جنبه مادی و معنوی می باشد[19] . فوت و مرگ فرد هم نوعی خسارت جانی است. بعضی با مرگ یک انسان، خانواده و بستگان او به خاطر از دست دادن عزیزان، دچار رنج و غم می شوند و فرد مقصر باید این زیان را جبران کند

 

 

2-2-1  پزشکی از راه دور و سلامت موبایل

بررسی خدمات ارائه شده در حوزه سلامت و بهداشت، به کمک فضای مجازی مفاهیم جدیدی همچون پزشکی از راه دور یا دورا پزشکی [20]و خدمات سلامت همراه[21] را ایجاد می کند. بر این اساس ارائه خدمات بر پایه باند وسیع، ابزار مختلفی را درگیر انتقال و رد و بدل کردن دیتا می کند به نحوی که بیماران و پزشکان به وسیله تلفن همراه خود به پهنه گسترده ای از اطلاعات متصل می شوند و با یکدیگر به تبادل اطلاعات می پردازند. هنگامی که بیمار نزد پزشک می رسد با ارائه کارت هوشمند به پزشک، پرونده الکترونیکی خود را در اختیار پزشک قرار داده و پزشک نیز به وسیله دستگاه مخصوص، اطلاعات کارت را خوانش می کند

 2-2-1-1 انواع خدمات پزشکی درفضای مجازی

به گزارش مهر، با بهره گیری از فناوریهای ارتباطی و اطلاعاتی خدماتی چون مشاوره از راه دور، آموزش الکترونیکی، پایش از راه دور، ارائه خدمات پزشکی در خانه و جراحی و تصویربرداری از راه دور برپایه بسترهای فضای مجازی قابل ارائه خواهد بود. مشاوره از راه دور: در حال حاضر عمده‌ترین کاربرد این فناوری، مشاوره‌های پزشکی است که هم در ایران و هم درنقاط دیگر جهان به راحتی درحال انجام است

آموزش الکترونیکی: در واقع آموزش از راه دور بکارگیری ابزارهای فناوری اطلاعات در آموزش و تربیت است که از جمله فواید این روش کاهش هزینه زمانی و هزینه اقامت و فضای آموزشی را می‌توان نام برد

 می‌توان برای آموزش الکترونیکی تعاریف زیر را در نظر گرفت[22]:

الف) آموزش الکترونیکی آموزش مبتنی بر فناوری است.

ب) آموزش الکترونیکی نقطه عطف و همگرایی آموزش و اینترنت است.

پ) آموزش الکترونیکی استفاده و بهره‌گیری از فناوری شبکه برای طراحی، ارائه، انتخاب، مدیریت و توسعه آموزش است.

ت) آموزش الکترونیکی به مفهوم آموزش راه‌اندازی شده با اینترنت است که می‌تواند مواردی نظیر ارائه مطالب درسی در قالب‌های چندگانه، مدیریت آموزشی و شبکه‌ای مرکب از فراگیران، کارشناسان و تهیه‌کنندگان مطالب را دربرگیرد. برای فراگیران وب این شیوه آموزشی وسیله اکتشافی برای دستیابی به اقیانوسی از اطلاعات و منابع است. وب می‌تواند تجربیات آموزشیِ همه جانبه و فراگیری را از آموزش همزمان، سلسله مباحث متوالی و خودآموزها، در اختیار فراگیران قرار دهد. وب با فراهم ساختن رویکردهای خلاق آموزشی برای کاربران، و ایجاد حس مشارکت و همکاری، فراگیران را مشتاق و علاقه‌مند می‌سازد. استفاده از وب نه تنها برای فراگیرانی که با قابلیت‌های آن آشنا هستند، بلکه برای فراهم آورندگان مطالب اینترنتی نیز ساده، سهل و آسان است، زیرا آن‌ها می‌توانند به راحتی مطالب را در کلیه ساختارهای فنی همانند یونیکس و ویندوز… در اختیار کاربران قرار دهند. وب به کمک مجموعه‌ای از ابزارها، فراگیران را قادر می‌سازد که بهترین روش یادگیری را از دیدگاه خود برگزینند.

پایش از راه دور: ارسال online و یا offline تصاویر پزشکی، سیگنال‌های حیاتی بیمار به صورت ویدئو کنفرانس، از روش‌های عمده پایش از راه دور است.

ارائه خدمات پزشکی در خانه: بیش از همه افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی و ناهنجاری‌های تنفسی مزمن به اینگونه مراقبت‌ها نیاز دارند

جراحی از راه دور: انجام جراحی پزشکی بدون تماس مستقیم پزشک با بیمار در طول عمل است که این جراحی می‌تواند برای موارد مختلف از جمله کاربرد جراحی از راه دور در عمل قلب به روش‌های مختلفی انجام شود، که در روش رباتیک می‌توان کاربرد بیشتری از فناوری اطلاعات را مشاهده کرد

تصویربرداری از راه دور: تکنولوژی‌های عکس‌برداری نقش عمده‌ای در تشخیص، درمان و مرحله بهبودی دارند. اسکنرهای اولتراسوند، دوربین‌های کوچک مورد استفاده در جراحی مفاصل و وسایل تشخیصی، آزمایش‌های پاتولوژی و رادیولوژی و اسکن مغز تنها مواردی از تکنولوژی‌های عکس برداری هستند که می‌توان به وسیله طب از راه دور آنها را انجام داد.[23]

 

2-2-1-2 اصول کلی حاکم بر مسئولیت پزشکی

مسئولیت پزشکی نیز مانند هر مسئولیت دیگری مشتمل بر مسئولیت مدنی ، جزائی و انتظامی است و در آثارفقها ، از آن به عنوان ضمان طبیب یاد می شود برای تحقق مسئولیت پزشکی 3شرط اساسی لازم است که آنها را عناصر تشکیل دهنده مسئولیت می گویند و آن عبارت است از :1.خطای پزشکی 2.خسارت .3رابطه سببیت .با توجه به مراتب فوق مسئولیت پزشکی را می توان چنین تعریف کرد:

الزام پزشک به جبران خسارت ناشی از جرم ، خطا یا ضرورت که در نتیجه اقدامات پزشکی به دیگر ی وارد کرده است .از طرفی دیگر ، از مفهوم مخالف جرم و خطا مندرج در تعریف چنین مستفادمی گرددکه اقدامات پزشکی می بایست در چارچوب قوانین ومقررات جاری و در برگیرنده شرایط مقرر قانونی باشد تا پزشک مبری از مسئولیت شناخته شود[24].

2-2-1-3  مسؤولیت مدنی پزشک در فضای مجازی

مسلماً عدم ارائه تفسیری نوین از نظام مسئولیت پزشکی سنتی با نیازهای امروز جامعه و عدم تصویب قوانینی که رافع مسائل و مشکلات ناشی از مسئولیت اشیاء و فراوردهای جدید و تکنیک های نوین زیست پزشکی باشد ، عوارض جبران ناپذیر ی بدنبال خواهد داشت که ورود خون های آلوده به ایدز و هپاتیت و تزریق آن به بیماران مبتلا به هموفیلی و همچنین شیوع این بیماری های واگیر دار و مهلک از جمله آنهاست در این راستا سلامت الکترونیکی و بهره مندی از تکنیک های نوین پزشکی نیز همانند دستگاه ها و فرآورده های جدید چالش های حقوقی و اخلاقی جدیدی فراروی بشر و جوامع انسانی قرار می دهد در چارچوب نظام کنونی مسئولیت به طور کلی ، پاسخگو بودن پزشک در قبال خساراتی است که به بیمار وارد می آورد و این خسارات، ناشی از انجام وظایف پزشکی است. اگر مسؤولیت پزشکی مبتنی بر «نظریه قهری» باشد؛ اثبات تقصیر برعهده بیمار یا مدّعی خسارت است و در صورتی که مبتنی بر «نظریه قراردادی» باشد، بسته به اینکه تعهد پزشک، تعهد به «نتیجه» یا به «وسیله» باشد، موضوع متفاوت خواهد بود[25].

2-2-1-4  سلامت الکترونیک و تئوریهای مسئولیت مدنی تیم پزشکی از راه دور[26]

بنا بر این قبل از پرداختن به مسئولیت تیم پزشکی در اعمال جراحی که قابل تعمیم به پزشکی از راه دور نیز است لازم است تئوریهای مسئولیت تیم پزشکی را مورد مطالعه قرار دهیم که عبارتند از :

تئوری مصونیت خیرخواهانه

تئوری مسئولیت مشترک

تئوری مسئولیت کارفرما

تئوری مسئولیت ناخدای کشتی

و تئوری مسئولیت قانون

در اینجا به تشریح سه مورد می پردازیم که کاربرد بیشتری در سلامت الکترونیکی دارد.

تئوری مسئولیت کارفرما:

مفهوم این تئوری آن است که کارفرما مسئول اعمال و رفتار کارکنان خویش است در اینجا مسئولیت کارفرما تقریباً یک مسئولیت غیر اداری است و بر این فرض استوار است که همواره دفاع کارکنان بیمارستان به نفع بیمارستان است هیچ یک از دیگر زمینه های حقوقی ، به اندازه پرسنل درمانی و پرستاران این نظریه کاربرد نیافته است [27].با گسترش بیمه خدمات درمانی و عبور بیمارستان ها از خط نامرئی ارائه مراقبت های خیریه به سوی یک موسسه تجاری بتدریج در زمینه دعاوی حقوقی مطرح شد و با تفکیک اعمال پرسنل درمانی به اداری و پزشکی ، این فرضیه مطرح شد که چنانچه پرسنل درمانی عملی انجام داده باشند که جزو معیارهای پزشکی قرار بگیرد مسئولیت آن پزشک و اگر بتوان عمل را اداری تلقی کرد، مسئولیت آن بر عهده بیمارستان خواهد بود. از نقطه نظر حقوقی این سوال مطرح شد که آیا فعل پرسنل درمانی، پزشکی است یا اداری که سرانجام در سال 1957 این روش ارزیابی به عنوان سیستم ساختگی تقسیم بندی عملکرد پرستاران و کادر درمانی شناخته شد و کاربرد پایه و اساس پزشکی در قبال اداری ممنوع اعلام گردید .

تئوری نا خدای کشتی :

تئوری نا خدای کشتی ، هرگونه فعل کارکنان بیمارستان را مادامی که تحت نظارت جراح کار می کنند از بیمارستان سلب می کند. بر اساس نظر دادگاه ها ، این کارکنان بیمارستان ، (کارکنان فرضی )پزشک محسوب می شوند. پزشک حق دارد تصور کند که کارکنان بیمارستان صلاحیت پیگیری فرامین منطقه وی را دارا هستند ، زیرا [28]  نمی توان از پزشک انتظار داشت تا پیوسته بر بالین بیمار حاضر باشد و از او مراقبت کند .امروزه با توجه به ارتقاء نقش مسئولیت پرستاران و دیگر کادر درمانی در نظام ارائه خدمات درمانی ، و تکامل تئوری مسئولیت قانونی تمسک به تئوریهای قبلی در انطباق با تعیین میزان مسئولیت همکاران جراح در تیم پزشکی کم رنگ شده که بازتاب دقیق تری از وضعیت کنونی مسئولیت را به نمایش می گذارد

مسئولیت مدنی در ارتباطات فضای مجازی - پژوهانه
https://payanname.us/.../1471-

چکیده. گسترش روز افزون استفاده کنندگان از فضای مجازی و غلبه تکنولوژی بر  زندگی روزانه بشر باعث شده است بسیاری از مشخصه های جامعه سنتی به درون فضای  مجازی کشیده شود ، پایان نامه حاضر به یکی از مهم ترین و شایع ترین مسایل حقوقی  فضای مجازی یعنی مسئولیت مدنی ناشی از ارتباطات مجازی می پردازد تا فعالیت های  زیانبار ...



مسئولیت مدنی در ارتباطات فضای مجازی92 – 118 دانلود
92

23 سپتامبر 2017 ... فایل – مسئولیت مدنی در ارتباطات فضای مجازی92 – با برچسب های زیر مشخص  گردیده است: مسئولیت مدنی در ارتباطات,فضای مجازی,word,دانلود پایان نامه.  جدیدترین و بهترین فایل های موجود در اینترنت برای استفاده کاربران در همین سایت  گردآوری شده است. در همه زمینه ها می توانید تنها با یک جست و جو فایل خود را پیدا ...



مسئولیت مدنی در ارتباطات فضای مجازی92|mw28494
92|mw28494mw28494.1oi.ir/file/.../

مسئولیت مدنی در ارتباطات فضای مجازی92فهرست مطالب عنوان صفحه چکیده..1 فصل  اول: کلیات 1-1 مقدمه......2 1-2 بیان مساله....3 1-3 ضرورت انجام تحقیق ....4 1-4 پیش.



مسئولیت مدنی در ارتباطات فضای مجازی92 – یکدو دانلود
92

7 ا کتبر 2017 ... مسئولیت مدنی در ارتباطات فضای مجازی92. فهرست مطالب عنوان صفحه چکیده..1 فصل  اول: کلیات 1-1 مقدمه……2 1-2 بیان مساله….3 1-3 ضرورت انجام تحقیق ….4 1-4  پیشینه تحقیق……7 1-5 اهداف تحقیق….8 1-6تعریف واژه ها…….9 1-6-1 مفهوم  مسئولیت مدنی ………..9 1-6-2 مسئولیت مدنی در معنای عام و خاص…..9



پایان نامه مسئولیت مدنی در ارتباطات فضای مجازی » دانلود تحقیق ...
...mihandocs.com/41695-

مسئولیتمدنی به معنای الزام حقوقی به جبران ضرر و زیان وخسارت وارده شخص به  دیگری است واین ورود زیان ممکن است با فعل یا ترک فعل محقق گردد. مستند مسئولیت  مدنی ذکر شدهقواعد فقهی و حقوقی است که در اسلام به.



تحقیق در مورد مسئولیت مدنی در ارتباطات فضای مجازی | فرافایلز ...
...https://farafiles.com/.../

گسترش روز افزون استفاده کنندگان از فضای مجازی و غلبه تکنولوژی بر زندگی  روزانه بشر باعث شده است بسیاری از مشخصه های جامعه سنتی به درون فضای مجازی  کشیده شود ، پایان نامه حاضر به یکی از مهم ترین و شایع ترین مسایل حقوقی فضای  مجازی یعنی مسئولیت مدنی ناشی از ارتباطات مجازی می پردازد تا فعالیت های زیانبار  در این ...



مسئولیت مدنی در فضای مجازی با تکیه بر آراء امام خمینی (س)
https://ganj.irandoc.ac.ir/articles/552192

فضای مجازی ، مجموعه محیط هایی همچون اینترنت است که اشخاص در آنها از طریق  کامپیوترهای متصل بهم با یکدیگر ارتباط برقرار میکنند و به تبادل اطلاعات  میپردازند. در نتیجه ی این ارتباط و تبادل مسائل حقوقی بسیاری ایجاد میشود.تحقیق  حاضر به یکی از مهمترین و شایع ترین مسائل حقوقی اینترنت یعنی مسئولیت مدنی  در فضای ...



مسئولیت مدنی در ارتباطات فضای مجازی92 - سایت مقاله و پاورپوینت ...
92

23 ا کتبر 2017 ... مسئولیت مدنی در ارتباطات فضای مجازی92. فهرست مطالب عنوان صفحه چکیده..1 فصل  اول: کلیات 1-1 مقدمه……2 1-2 بیان مساله….3 1-3 ضرورت انجام تحقیق ….4 1-4  پیشینه تحقیق……7 1-5 اهداف تحقیق….8 1-6تعریف واژه ها…….9 1-6-1 مفهوم  مسئولیت مدنی ………..9 1-6-2 مسئولیت مدنی در معنای عام و خاص…..9



مسئولیت مدنی در ارتباطات فضای مجازی92 – سایت دانلود فایل معلم
92

11 ا کتبر 2017 ... فایل – مسئولیت مدنی در ارتباطات فضای مجازی۹۲ – با برچسب های زیر مشخص  گردیده است: مسئولیت مدنی در ارتباطات,فضای مجازی,word,دانلود پایان نامه.  جدیدترین و بهترین فایل های موجود در اینترنت برای استفاده کاربران در همین سایت  گردآوری شده است. در همه زمینه ها می توانید تنها با یک جست و جو فایل خود را پیدا ...



مسئولیت مدنی در فضای مجازی با تکیه بر آرای امام خمینی (س)
www.imam-khomeini.ir/.../

 چکیده . فضای مجازی، مجموعه محیطهایی همچون اینترنت است که اشخاص در آنها از  طریق کامپیوترهای متصل به هم با یکدیگر ارتباط برقرار میکنند و به تبادل  اطلاعات میپردازند. در نتیجهی این ارتباط و تبادل، مسائل حقوقی بسیاری ایجاد میشود.  تحقیق حاضر به یکی از مهمترین و شایعترین مسائل حقوقی اینترنت یعنی  مسئولیت مدنی در ...



مسئولیت مدنی در ارتباطات فضای مجازی92 – 118 علمی دانلود - پروژه
92

8 ا کتبر 2017 ... فایل – مسئولیت مدنی در ارتباطات فضای مجازی92 – با برچسب های زیر مشخص  گردیده است: مسئولیت مدنی در ارتباطات,فضای مجازی,word,دانلود پایان نامه.  جدیدترین و بهترین فایل های موجود در اینترنت برای استفاده کاربران در همین سایت  گردآوری شده است. در همه زمینه ها می توانید تنها با یک جست و جو فایل خود را پیدا ...



پایان نامه مسئولیت مدنی در ارتباطات فضای مجازی | سیگما
sigmadlweb.ir/

پایان نامه مسئولیت مدنی در ارتباطات فضای مجازی. 1 . مسئولیت مدنی در ارتباطات  فضای مجازی – پژوهانه دانلود پایان نامه کارشناسی ارشد رشته حقوق گرایش حقوق  خصوصی. … واژگان کلیدی: https://payanname.us/…/1471-مسئولیت-مدنی-در- ارتباطات-فضای-مجازی.htmlمسئولیت مدنی، فضای مجازی،خسارت،حریم خصوصی،هک.  فهرست مطالب.



فضای مجازی – دانلود فایل مهندس احد
https://ahadfile.ir/tag/

7 ا کتبر 2017 ... مسئولیت مدنی در ارتباطات فضای مجازی۹۲. فهرست مطالب عنوان صفحه چکیده..۱ فصل  اول: کلیات ۱-۱ مقدمه……۲ ۱-۲ بیان مساله….۳ ۱-۳ ضرورت انجام تحقیق ….۴ ۱-۴  پیشینه تحقیق……۷ ۱-۵ اهداف تحقیق….8 ۱-۶تعریف واژه ها…….۹ ۱-۶-۱ مفهوم  مسئولیت مدنی ………..۹ ۱-۶-۲ مسئولیت مدنی در معنای عام و خاص…..۹ ۱-۶-۳ ضرر ...



فضای مجازی – آل فایل دانلود - پروژه، کتاب، جزوه
https://alfile.ir/tag/

8 ا کتبر 2017 ... شما دوست عزیز می توانید فایل مسئولیت مدنی در ارتباطات فضای مجازی۹۲ را از طریق  لینک زیر دانلود نمایید. برای این منظور پس از کلیک در کادر آبی رنگ به صفحه خرید  منتقل می شوید و در آنجا با پرداخت وجه فایل را دانلود نمایید. مسئولیت مدنی در  ارتباطات فضای مجازی92 ...

تئوری مسئولیت قانونی :

مسئولیت قانونی یا مستقیم بدین معنی است که شخص حقوقی جدا از وظیفه که به عنوان کارفرما بر عهده دارد موظف است تا مطمئن باشد که بیماران از مراقبت های مناسب برخوردار می شوند.

فرضیه اصلی تئوری مسئولیت قانونی بر این اندیشه استوار است که هر فرد از مسئولیت مستقیم قانونی برخوردار است و تمامی کارکنان گروهی پزشکی در قبال اعمال خود از یک سطح اولیه مسئولیت برخوردارند چه این فرد حرفه ای باشد یا غیر حرفه ای . اگر فردی که جزو کارکنان است فاقد صلاحیت باشد و سرپرست نیز مشکل را به درستی حل و فصل نکند ، علاوه بر مسئولیت کارمند ، مسئولیت غیر مستقیم نتیجه عملکرد وی نیز متوجه او خواهد بود . با توجه به تئوری های ارائه شده می توان نتیجه گرفت که وقتی سخن از تیم پزشکی است ، طبیعتاً اولین مطلبی که به ذهن متبادر می گردد این است که یک نفر به عنوان سرپرست تیم پزشکی ، همچون نا خدای یک کشتی ، آن را هدایت و رهبری می کند . همچنین وضعیت در تشخیص مسئولیت افراد در سلامت الکترونیکی نیز ساری و جاری است .

2-2-1-5  مسئولیت مدنی تیم پزشکی از راه دور در نظام حقوقی ایران :

در نظام حقوقی ما از میان نظریات و تئوریهای ابراز شده دو نظریه بیشتر قابل دفاع است نظریاتی که به نظر می رسد با دکترینهای پذیرفته شده نظام حقوقی فرانسه و بسیاری دیگر از کشورها نیز قابل انطباق است دیدگاهی که به تئوری نا خدای کشتی موسوم است ، و دیدگاه دوم بر این فرض استوار است که وقتی چند نفر در یک تیم پزشکی هستند و سهمی مستقل از دیگران در عمل خویش دارند دیدگاهی که امروز در چارچوب تئوری مسئولیت قانونی مورد مطالعه قرار می گیرد .هر یک از دو دیدگاه ارائه شده مزایایی دارند ، دیدگاه اولی که مبنی بر تئوری نا خدای کشتی است منطقی تر به نظر می رسد ولی دیدگاه دوم ، که مبتنی بر تئوری مسئولیت قانونی است با شرایط جدید بیشتر انطباق دارد . طبیعتاً در وهله نخست اینگونه به نظر می رسد ، جراح که رهبری تیم پزشکی را بر عهده دارد مسئولیت سنگین تری هم بر دوش دارد و در دیدگاه دوم این نکته قابل توجه است که هر اقدامی در چارچوب منافع خاص بیمار تعریف می شود ، در نتیجه مشارکت توام با مشاوره ، مبنای معالجه و مراقبت بیمار است . به هر حال در صورتیکه هر یک از دو دیدگاه را مبنای مسئولیت تیم پزشکی قرار دهیم ، باید به این سوال روشن پاسخ داد که در تیم پزشکی این جراح به عنوان سرپرست تیم پزشکی مسئول تلقی می شود یا همکاران وی ؟و سوال اساسی تری که در این زمینه مطرح می شود اینکه در سلامت الکترونیکی یا پزشکی از راه دور که افراد متعددی ممکن است در جریان یک معالجه و درمان قرار گیرد خطای در تشخیص پزشکی و خطای در معالجه و درمان با توجه به حضور متخصص مختلف از نواحی و کشورهای متعدد چگونه قابل توجیه است ؟در خصوص مسئولیت پزشک معالج به عنوان سرپرست تیم پزشکی و به ویژه در مسئولیت تیم پزشکی در سلامت الکترونیکی چند نکته حائز اهمیت است : چنانچه قراردادی بین پزشک و بیمار وجود داشته باشد مسئولیت پزشک در دایر مسئولیت قراردادی تعریف و توجیه می شود چنانچه احراز گردد که جراح در معالجه و مراقبت از بیمار چیزی بیش از اظهار نظر و جراحی و اجرای وظیفه خود تعهد نکرده است او تنها مسئول خطای خویش است و مسئولیت ناشی از خطای دیگران به وی منتسب نمیگردد هر چند که سرپرستی تیم جراحی را بر عهده داشته باشد در نتیجه چنانچه تعهدی از مفاد قرارداد مستفاد گردد که پزشک مسئول اعمال و اقدامات دستیاران خویش است مسئولیت متوجه او ست[29] . در دایر ه مسئولیت قهری ، مسئولیت ناشی از اعمال و اقدامات همکاران پزشک معالج که با نظارت و هدایت او انجام می شود به این اعتبار که او سرپرست تیم پزشکی است و در اینگونه همکاری ها تبعیت حقوقی امری لازم و ضروری است با پزشک معالج است، لیکن این امر همانگونه که اشاره کردیم یک امر استثنایی است زیرا قائده این امر که هر کس مسئول خطا های خویش است و مسئولیت های ناشی از فعل غیر یا اعمال زیر دستان چهره حمایتی دارد و این امر به این دلیل که زیانی جبران نشده باقی نماند و این همان نکته اساسی در تئوری نا خدای کشتی است که مسئولیت را در ور آی دیوارهای اتاق عمل نیز بر عهده جراح می نهد.

بنابراین :

الف- مسئولیت ناشی از خطای متخصص بیهوشی از دایره شمول این قائده مستثنی می گردد و وضعیت خاص خود را دارا است .

ب- سایر همکاران پزشک در صورتیکه واجد صلاحیت و شرایط مقرر قانونی نباشد ، خطاهای ناشی از اعمال و اقدامات آن در دایر ه مسئولیت سرپرستی تیم پزشکی قرار نمیگیرد .

ج- مسئولیت ناشی از اعمال و اقدامات هر یک از همکاران تیم پزشکی که دستورات جراح یا متخصص بیهوشی را اجرا نکنند متوجه خود آنهاست .

د- مسئولیت ناشی از خطا و اعمال و اقدامات سایر همکاران تیم پزشکی که از وظایف و اختیارات قانونی آنهاست منتسب به خود آنهاست .

به جز موارد فوق ، هر نوع فعالیت دیگری که سایر همکاران جراح در تیم پزشکی انجام دهند چنانچه منتهی به ایراد صدمه یا خسارتی گردد مسئولیت آن متوجه پزشک معالج به عنوان سرپرست تیم پزشکی است ، زیرا فرض بر این است که آنها در اجرای وظایف شان بدر ستی هدایت نشده اند و مسئول در این زمینه بی مبالاتی کرده است .از ماده 319 قانون مجازات اسلامی نیز چنین نتیجه ای مستفاد می گردد .زیرا دستوری که پزشک معالج می دهد به عنوان سبب است و مباشر شخص دیگری است ، ولی چون سبب اقوی از مباشر است مسئولیت بر عهده او ست .به موجب ماده مزبور هر گاه طبیبی گرچه حاذق و متخصص باشد در معالجه هایی که شخصاً انجام می دهد یا دستور آن صادر می کند هر چندبا اذن مریض یا ولی او باشد باعث تلف جان یا نقص عضو یا خسارت مالی شود ضامن است

مبنای مسئولیت مدنی پزشک در قانون :

مسؤولیت مدنی، به معنای تعهد به جبران خسارت است. دو نظریه مرسوم که مبانی مسؤولیت مدنی را تشکیل می دهند نظریه خطر و نظریه تقصیر می باشند. در میان فقها، از تقصیر، به تعدّی و تفریط یاد می گردد و مواد 951 تا 953 قانون مدنی، متضمن این معنا می باشد.مواد 319 تا 321 قانون مجازات اسلامی مصوب 1375 نیز مربوط به مسئولیت پزشک ودامپزشک است

---

[1] - ولیدی ، م ،(1373)حقوق جزای عمومی ، مسوولیت جزایی مشارکت و مساعدت در جرم ،انتشارات تهران، ص 46

- کاتوزیان ،ن ،(1362) ، ضمان قهری ،  ص9[2]

[3] کاتوزیان، ن،(7613)، قواعد عمومی قراردادها، جلد4، چاپ دوم، شرکت انتشارات تهران ص 219

[4]  عبدالحمید ابوالحمد ،(1349)، تحولات حقوق خصوصی ، دانشگاه تهران ،  ص 9

[5]   جعفری لنگرودی ،م، ترمینولوژی حقوق ،(1367)، گنج دانش ،  چ 2 ، ص 262

[6] شهیدی ،م،(67-66) جزوه درسی مسؤولیت مدنی ، دانشگاه شهید بهشتی ، ص 47-48

[7] شهیدی،م ، پیشین

[8] - سه شنبه 14 مهر 1388،http://www.javanemrooz.com 

[9] - عاملی ، ر ،(تابستان 1388)، زمان مجازی،تحول در نهاد های مجازی،  تهران، انتشارات بعثت.ص 81

http://www.mashreghnews.ir/fa/news/198752 سوم تیرماه 1392 - - [10]

[11] - بروجردی، م،(1383) ،حریم خصوصی در جامعه اطلاعاتی(۱و۲) ، ۲۹/۱۰/۸۳: http://www.bashgah.net

[12] crack

[13]  http://cs01.blogfa.com/

 

[14] -بشیری راد،ب وحبیبی لشکری ،آ،(1391) ویروس ها و بدافزارهای کامپیوتری. ، انتشارات ناقوس. .تهران ص 23

[15] - http://www.tasnimnews.com/Home/Single/126202

[16] -سلطانی،پ وراستین،ف،(1379 )،اصطلاحنامه کتابداری فارسی به انگلیسی و انگلیسی به فارسی،کتابخانه ملی ایران،تهران

-[17] جعفری لنگرودی ،م، ترمینولوژی حقوق ،(1367) گنج دانش ، چ 2 ، ص 262

[18] -شهیدی ، م ،(66-67)جزوه درسی مسؤولیت مدنی ، دانشگاه شهید بهشتی ،  ص 47-48

[19] -صفایی ،ح ،(1351) ،دوره مقدماتی حقوق مدنی ، مؤسسه عالی حسابداری ، ج 2 ،  ص 551

[20]- Tele-Health

[21] -M-Health

[22]  آموزش مجازی ،وب سایت20/2/1392/ http://www.elearnpars.org

[23] - کاغذگران ،م، ماهنامه تخصصی مهندسی پزشکی شماره 132 ، سال 11 فروردین 91

[24] - صفایی،حسین،(1351) حقوق مدنی (تعهدات و قراردادها) مؤسسه عالی حسابداری تهران،  صص 540 – 538.

سنهوری،ع،(1952) الوسیط فی شرح القانون المدنی، مصادر الالتزام،  ص 655.-[25]

[26] - عباسی ،م ، (1383)مسئولیت تیم پزشکی ، مجموعه مقالات حقوق پزشکی ، جلد ششم انتشارات حقوقی

[27]  عباسی ، م،(1385)نشریه حقوق "دادگستری" شماره 54 ص 62

[28] عباسی ، م،پیشین ،ص 63

[29]  عباسی ،م ،(1385) نشریه جراحی ایران، دوره ۱۴ ، شماره ۳